Kabızlık değil, Dışkılama bozukluğu

-Doktor bey bende peklik var,

-Kaç günde bir tuvalete çıkıyorsun?

-Her gün çıkıyorum.

-????!!!!!!!!! Nasıl kabızlık o zaman,

-Doktor bey, günde 5-6 kere tuvalete gidiyorum, çok küçük bir parça keçi pisliğ gibi büyük abdest yapıyorum. Gerisi gelmiyor. Ikınıyorum çıkmıyor. Tam boşalamadan tuvaletten kalkıyorum. Sürekli dışkılama ihtiyacı hissediyorum. 

BAZAN TUVALETİMİ YAPABİLMEK İÇİN ELLE YARDIM EDİYORUM!

TUVALET ALIŞKANLIĞINDA NORMAL NEDİR?

KABIZLIĞIN TARİFİ HERKES İÇİN FARKLIDIR.

Hastalar kabızlığı sert kıvamda, az miktarda, seyrek ve güç dışkılama, bağırsakları eksik boşalmış gibi sık sık tuvalete gitme ama boşaltamama hissi, tuvalette uzun süre kalma olarak tanımlayabilir. Bağırsakları rahat ve tam olarak boşaltamama şikayeti ile birlikte haftada üçten az olan dışkılama sayısı kabızlık olarak kabul edilir. Kabızlıkta, birinci  şart, %70-90'ı su olduğu için yumuşak kıvamda olması gereken dışkının  sert olmasıdır. Kabızlıkta ikinci şart dışkının  miktarının azalmasıdır. Ortalama günlük dışkı miktarı 100-200 gr'dır. Günlük dışkı ağırlığının 35 g'ın altında olması, tuvaletteki zamanın %25'ten fazlasında ıkınma ve kolon geçiş zamanında uzama, kabızlık tanımında kullanılmıştır. Hastanın kabızlık ile neyi kastettiği ayrıntılı olarak sorulmalıdır. 

KABIZLIK

 ‘Normal’ denilen şey kişiden kişiye değişir. Bazı insanlar günde 3 kez tuvalete giderken, diğerleri haftada üç kez tuvalete gider. Her ne kadar günde bir kez tuvalete gitmek yaygın olsa da, hiç tuvalete gitmeden birkaç gün geçmesinde de sorun yoktur. Eğer haftada birden az tuvalete gidiyorsanız, ciddi bir kabızlık sorununuzun olduğu kabul edilir. Ani kabızlık durumları veya iki haftadan fazla süren kabızlık için tıbbi yardıma başvurun.

KABIZLIK HASTALIK DEĞİL BELİRTİDİR

Lif kabızlığın giderilmesine yardımcı olur. Fakat bazen kabızlık felç, şeker hastalığı, tiroit veya Parkinson hastalığı gibi tıbbi durumlardan kaynaklanır. Nadiren kalınbarsak kanserine veya kalın barsağın sarkması (prolapsus), iç içe geçmesi (intussusepsiyon), balonlaması (divertikül, rektosel) gibi hastalıklara işaret eder. Eğer kabızlığınız 2 haftadan uzun sürmüşse veya kanlı dışkı çıkarıyor, eksik boşalma, ıkınma hissi, tuvalette şiddetli ağrı veya açıklayamadığınız bir kilo kaybı yaşıyorsanız, ileri inceleme gerekir.

Özetle kabızlık;

1-Kalın barsağın ilk kısmına ulaşan materyalin azlığı (açlık ve posa bırakmayan diyetle beslenme sonucu).

2-Kalın barsağın dışkıyı ileri doğru iten hareketlerin azalması (bazı nörolojik hastalıklarda olduğu gibi)

3-Dışkılama mekanizmasının bozulması (son barsak ve anüse organik, nörolojik, psikolojik nedenlerle dışkının dışarı atımını engelleyen olaylarda olduğu gibi) ile meydana gelir.

Kabızlığın yaygın nedenleri;

1-Diyette yeterince lif alınmaması

2-Fiziksel aktivite azlığı (özellikle yaşlılarda)

3-Tıbbi tedaviler

4-İrritable kolon sendromu

5-Rutin yaşamı değiştiren durumlar (gebelik, yaşlanma, seyahat)

6-Aşırı laksatif kullanımı

7-Dışkılama ihtiyacının uygun koşullar olmadığı için baskılanması,

8-Dehidratasyon (sıvısız kalma)

Kabızlığın diğer nedenleri

1-Doğuştan olma bozukluklar,

2-Kültürel, psikolojik, çevresel faktörler,

3-Barsakta gaitanın ilerlemesini zorlaştıran hastalıklar,

4-Yaşlılarda uygun dışkılama pozisyonunu engelleyen bozukluklar,

5-Eklem sorunları,

6-Parkinson hastalığı gibi bazı nörolojik hastalıklar kabızlık nedeni olabilir.

Bu saydığımız nedenler dışında ülkemizde ve batı dünyasında en sık kabızlık nedeni, kabızlık giderici ilaçlarının yanlış ve uygunsuz kullanımıdır.

Dr Kenan Yüce

Genel Cerrahi Uzmanı

Kabızlık, Dışkılama Bozuklukları ve Makat Hastalıkları