Bazal Hücreli Karsinoma

Bazal Hücreli Karsinoma Nedir? Bazal hücreli karsinoma (BHK) bir tür deri kanseridir. Bazal hücreli karsinoma, bazal hücrelerinde başlar. Diğer formları almasına rağmen, bazal hücreli karsinom genel olarak mumsu bir şişlik olarak gözükür. Bazal hücreli karsinom, sık olarak yüz ve boyun gibi güneşe maruz kalan cilt bölgelerinde meydana gelir.

Bazal hücreli karsinomanın, en çok, ultraviyole güneş ışığı (UV) ışınlarına uzun süreli maruz kalmadan dolayı olduğu düşünülmektedir. Güneşten kaçınma ve güneş kremi kullanma, bazal hücreli karsinoma karşı korumaya yardımcı olabilir.

Semptomları Nelerdir?

Bazal hücreli karsinoma genellikle baş ve boyun gibi vücudun güneşe maruz kalan bölgelerinde gelişir. Çok az sayıda gövdede ve bacaklarda oluşur. Ancak, BHK nadir olarak vücudun güneş ışığına maruz kalan alanlarında da meydana gelebilir.

Cilt kanserinin genel bir belirtisi, tekrar tekrar üzerinde kanamaları ve kabuklar olmayacak bir yara olmasına rağmen, BHK aynı zamanda şu şekillerde de görülebilir:

• İnci beyazı veya mumsu şişlik, sık sık görünür kan damarları ile, yüzünüzde, kulaklar veya boyunda görülür. Şişlikte kanama ve kabuk oluşabilir. Koyu tenli kişilerde, bu tip kanser kahverengi veya siyah olabilir.
• Sırt veya göğüs üzerinde yassı, pul pul, kahverengi ya da ten rengi yara. Zamanla, bu yaralar oldukça büyük hale gelebilir.
• Daha nadiren olan beyaz, mumsu yara. Bu tip BHK’u gözden kaçırmak kolaydır, ancak morpheaform bazal hücreli karsinoma adı verilen invaziv ve biçimsizleştiren bir kanser belirtisi olabilir.

Sebepleri Nelerdir?

Bazal hücreli karsinoma, cildin bazal hücrelerinden birinin DNA’sında mutasyon gelişmeye başladığında meydana gelir. Bazal hücreler dış deri olan epidermisin altında bulunur. Bazal hücreler yeni cilt hücreleri üretir. Yeni cilt hücreleri üretildiği için,  eski hücreler, eski hücrelerin öldüğü ve derinin değiştiği yer olan cildin yüzeyine doğru itilir.

Yeni cilt hücrelerinin oluşum süreci bazal hücrelerin DNA’sı tarafıdan kontrol edilir.  Normalde bazal hücrenin öleceği zaman, DNA’da meydana gelen mutasyon, sürekli olarak artmasına ve büyümesinin devam etmesine neden olur. En sonunda ortaya çıkan anormal hücreler, kanserli bir tümörü oluşturabilmektedir.

• Ultraviyole ışınlar ve diğer sebepler

Bazal hücrelerdeki DNA’ya gelen zararın çoğun için, güneş ışığında bulunan ultraviyole radyasyonun ve solaryumun neden olduğu düşünülür. Ancak güneşe maruz kalma, genellikle güneş ışığına maruz kalmayan deride gelişen cilt kanserlerini açıklamaz. Bu, toksik maddelere maruz kalan veya bağışıklık sistemini zayıflatan bir duruma sahip olma gibi diğer faktörlerin kanser riskinize katkıda bulunabileceğini gösterir.  

Risk Faktörleri Nelerdir?

• Kronik olarak güneşe maruz kalmak. Çok fazla güneşte harcanan zaman, bazal hücreli karsinoma riskini artırır. Eğer güneşli ya da yüksek rakımlı bir iklimde yaşıyorsanız, UV ışınlarına maruz kalma riskiniz daha yüksektir. 18 yaşından önce güneş ışığına maruz kaldıysanız da riski oldukça yüksektir.
• Radyasyona maruz kalmak. Sedef hastalığı için, Psoralen ve ultraviyole A (PUVA) tedavisi, bazal hücreli karsinoma ve cilt kanserinin diğer formlarının riskini artırabilir. Çocukluk aknesi için geçirilmiş olan radyasyon tedavileri veya diğer koşulların olması da bazal hücreli karsinom riskini artırabilir.
• Beyaz ten. Eğer açık tenliyseniz veya çabuk çilleriniz çıkıyorsa veya kolayca güneşte yanıyorsanız, koyu tenli birinden daha muhtemel olarak cilt kanseri olmanız yüksektir.
• Cinsiyet. Erkeklerde BHK görülme ihtimali kadınlara göre daha yüksektir.
• Yaş. Bazal hücreli karsinoma genellikle gelişmek için onlarca yıl alabilir çünkü, bazal hücreli karsinomanın görüldüğü çoğu insan, 50 yaş veya üzeridir.
• Kişide veya aile geçmişinde cilt kanseri. Eğer BHK’u bir veya daha fazla kez yaşadıysanız, tekrardan gelişme ihtimalı yüksektir. Eğer ailenizde daha önce cilt kanseri olan biri varsa, bazal hücreli karsinoma gelişme riski olabilir.
• Bağışıklık bastırıcı ilaçlar. Özellikle organ nakli ameliyatından sonra alınan bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar, cilt kanseri rikinizi arttırır. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde kanser, genel olarak sağlıklı olan kişilerden daha agresiftir.
• Arseniğe maruz kalmak.  Çevrede yaygın olarak bulunan toksik bir metal olan arsenik, bazal hücre karsinoma ve diğer kanser riskini artırır. Arsenik havada, toprakta ve yeraltı suyunda doğal olarak meydana geldiği için, herkes biraz da olsa arsenik maddesine maruz kalır. Ancak arsenik suyuna en çok maruz kalan çiftçiler, rafine işçileri ve kirlenmiş kuyu suyu içmen veya izabe tesislerinde yakınında yaşayan kişilerdir.
• Cilt kanserine neden kalıtsal sendromlar. Bazı nadir olan genetik hastalıkların bazal hücreli karsinoma riskini artırır. Kseroderma pigmentozumlu olan kişiler, çok az veya hiç bir şekilde ultraviyole ışınlarının verdiği zararı onarma kabiliyetine sahip olmadığı için, kseroderma pigmentozum, güneş ışığına ekstra bir hassasiyet ve cilt kanseri için yüksek riske neden olur.

Komplikasyonları Nelerdir?

• Tekrar nüksetme riski. Bazal hücreli karsinoma sık tekrarlar. Hatta başarılı bir tedaviden sonra, genellikle aynı yerde, nüksedebilir.
• Cilt kanserinin diğer türlerinin artan riski. Bazal hücreli karsinoma, skuamöz hücreli karsinoma ve melanom gibi cilt kanserinin diğer türlerini geliştirme şansını arttırabilir.
• Derinin ötesine yayılan kanser. Nadir görülen bazal hücreli karsinomanın agresif formları, yakın kasları, sinirleri ve kemiği istila ve yok edebilir. Çok nadiren, bazal hücreli karsinoma vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.

Tanı ve Testleri Nelerdir?

• Cildinizi muayene ettirin. Doktorunuz cildinizde şüpheli bölgeyi muayene eder. Ayrıca cildinizin diğer olağandışı alanları için, vücudunuzun geri kalan kısmını gözden geçirir.
• Test için deriden numune alma. Doktorunuz bir deri biyopsisi yapabilir. Bu test, cilt kanseri olup olmadığınızı ortaya çıkarır, eğer öyle ise, hangi tip kanser olduğunuz belirler.

Tedavileri ve İlaçları Nelerdir? 

Bir dizi tedavi yöntemi, BHK için kullanılabilir. En iyi tedavi yöntemi, kanserinizin tipine, yerine ve şiddetine göre değişir. Yaygın olarak kullanılan BHK tedavileri:

• Electrodesiccation ve küretaj (ED&K). ED&K , kanserli cilt yüzeyini bir kazıma aleti ile temizleyip daha sonra elektrikli bir iğne ile kanserin dibini yakmayı içerir. Bu tedavi genellikle bacak ve kulaklarda bulunan küçük kanserler için kullanılır. ED&K, haftalar içinde iyileşen sert bir kabuk bırakabilir.
• Cerrahi eksizyon. Bu prosedürde, doktorunuz kanserli doku ve sağlıklı cildi çevreleyen marjı keser. Bazı durumlarda, geniş eksizyon olabilir. Büyük bir bazal hücreli karsinomanız varsa, cerrahi bir eksizyon seçeneklerden biri olabilir. Özellikle yüzünüzde, yara izi en aza indirmek için, cilt uzmanı olan bir doktora danışın.
• Dondurma. Bu tedavi, sıvı azot (kriyoterapi) ile kanserli hücreleri dondurarak öldürermeyi içerir. İnce ve cildin derinine işlememiş olan kanserler için yararlıdır.
• Mohs cerrahisi. İşlem sırasında, doktorunuz anormal hiçbir hücre kalmayana kadar mikroskop altında inceleyerek katman katman kanser hücrelerini temizler. Bu tedavi, büyük, derin, hızlı büyüyen, morpheaform ya da yüzünüzde olanlar ve tekrarlayan bazal hücreli karsinom için etkilidir.
• Topikal tedaviler. Yüzeysel ve derinin çok içine yayılmamış olan bazal hücreli karsinom, kremler veya merhemler ile tedavi edilebilir. Imiquimod (Aldara) ve fluorouracil (Carac, Fluoroplex, Efudex) ilaçları,  birkaç hafta için, bazı bazal hücreli karsinom tedavisinde kullanılır.
• İlerlemiş kanser için ilaç. Vücudun diğer bölgelerine yayılan bazal hücreli karsinom (Metastaz), vismodegib (Erivedge) ile tedavi edilebilir. Bu ilaç kanseri, diğer tedavilere cevap vermeyen insanlar için de bir seçenek olabilir.

Nasıl Korunmalı?

• Öğle güneşinden kaçının. Işınlarının en güçlü olduğu zaman, güneşten kaçının. Çoğu yer için, bu zaman sabah 10 ve akşam 4 arasıdır. Güneş ışınları bu dönemde güçlü olduğu için, kışın bile, günün diğer saatlerinde açık hava etkinlikleri günün diğer saatlerine planlamayı deneyin. UV ışınları yıl boyunca vücudunuz emer ve bulutlar güneş ışınlarına karşı çok az miktarda koruma sunar.
• Yıl boyunca güneş kremi kullanın. UVA ve UVB gibi güneşten gelen ışınlarından koruyan ve en az 15 SPF'ye sahip bir güneş kremi seçin. Nazik bir şekilde güneş kremini vücudunuza uygulayın ve her iki saatte bir yeniden uygulayın. Amerikan Dermatoloji Akademisi, 30 veya daha fazla SPF’li geniş spektrumlu bir güneş kremi kullanmanızı önerir.
• Koruyucu giysiler giyin. Güneş kremi, güneş ışınlarından tamamı ile bir koruma sağlamaz. Bu nedenle, geniş kenarlı şapka ve kollarınızı ve bacaklarını saran sıkı dokunmuş kıyafetler giyin. Ayrıca güneş gözlüklerini unutmayın. UVA ve UVB ışınlarına tam koruma sağlayan bir gözlük arayın.
• Solaryumdan kaçının. Cilt kanseri riskini arttıran UV ışınları yayan solaryumdan kaçının.
• Cildinizde meydana gelen değişiklikleri fark edin. Cildinizin nasıl göründüğünü bilmek için cildinizi muayene edin. Bu şekilde, cildinizde meydana gelen değişikliklerin farkına varabilirsiniz. Ayna yardımıyla, yüz, boyun, kulak ve saç derinizi kontrol edin. Göğsünüzü, gövdenizi, ve kollarınızın ve ellerinizin alt ve üst kısımlarını muayene edin. Ayak parmakları arasındaki boşluklar ve ayak tabanınız dahil olmak üzere bacaklarınızın ön ve arkasını inceleyin. Ayrıca, genital bölgenizi de kontrol edin. Eğer anormal bir durum fark ederseniz, bir sonraki muayenizde doktorunuza bu bölgeyi gösterin. 
• Tarama hakkında doktorunuza danışın. Daha önce cilt kanseri olduysanız, ikinci bir kanser vakası ile karşılaşma ihtimaliniz yüksektir. Nüksetme için ne kadar sıklıkta görüntülenme uygulanabileceğini ve düzenli olarak cilt taraması olup olmayacağınız hakkında doktorunuzla konuşun.