Uyku Apnesi Nedir? Uyku apnesi; hipertansiyon, felç, şeker hastalığı, kalp ritim bozukluğu gibi daha bir çok hastalığa neden olma riski taşıyan tehlikeli bir hastalıktır. Uyku sırasında solunum 10 sn.den daha fazla durmaktadır. Bu uyku süresi içinde tekrarlamaktadır. Bu durum kandaki oksijen miktarını ciddi olarak azaltır, kalbin önce yavaş sonra da hızlı atmasına neden olur. Gürültülü horluyorsanız, eşiniz sık sık uzun süre nefes almanızın durduğunu söylüyorsa, sabah yorgun kalkıyor ve ertesi günü uykunuz çok geliyorsa, uyku apneniz olabilir.
Uyku apnesinin üç türü vardır:
- Obstruktif Uyku Apnesi. En yaygın türüdür ve burunu tıkayan bir neden ve damak boğaz kasları gevşediğinde olur.
- Merkezi Uyku Apnesi. Beyin, solunumla ilgili kaslara düzgün sinyal gönderemediği zaman olur.
- Mix tip uyku apnesi. Her ikisi de olabilir.
Uyku Apnesi Nedenleri
Obstruktif ve Merkezi Uyku Apnesi’nin belirtileri farklıdır, fakat hangi türüne sahip olduğunuzu belirlemek polisomnografi denilen uyku laboratuvarı tetkikiyle olur.
- Bütün gün uykululuk hali (hypersomnia)
- Gürültülü horlama
- Başka birisinin uykunuzda nefessiz kaldığınızı söylemesi
- Uyurken, soluksuz kalma sebebiyle aniden uyanma
- Kuru ağız ve boğaz yanması ile uyanmak
- Sabahleyin baş ağrısı
- Uyku düzensizliği (insomnia)
- Dikkat problemleri
Uyku Apnesi Sebepleri
Obstruktif Uyku Apnesi boğazınızın arkasında ki kaslar gevşediğinde oluşur. Nefes alırken hava yolunuz tıkanır ve yeterli hava alamazsınız. Bu kanınızda ki oksijen oranını düşürür. Beyniniz bu sorunu algılar ve size uykunuzdan uyandırarak hava yolunuzu açmanızı ister. Bu uyandırma çok kısa olduğu için hatırlamazsınız.
Uykunuzda burnunuzu çekme, tıkanma sesleri çıkarırsınız ve bu bir saat içerisinde 30 kez ve daha fazla oluyorsa, durumunuz çok ciddi demektir. Bu rahatsızlık durumu sizin yeterli derin uyku uyumanızı engeller. Böylece sabah uyandığınızda yorgun hissedersiniz.
Merkezi uyku apnesi beyniniz, solunumunuzu kontrol eden kaslara sinyal gönderemediği zaman olur. Merkezi uyku apnesinin belirtileri obstruktif uyku apnesi ile aynıdır fakat bunlara ek olarak Merkezi uyku apnesine sahip kişiler uyandıkları zamanı hatırlayabilirler.
Uyku Apnesi Risk Faktörleri
Obstrüktif Uyku Apnesi
- Fazla kilo. Hava yollarında ki yağlar nefes almanızı güçleştirebilir.
- Boyun Çevresi.Kalın boyunlu kişilerin daha dar nefes yolları vardır.
- Dar nefes yolu. Bazı kişiler doğuştan dar havayollarına sahiptir.
- Erkek cinsiyet. Erkekler kadınlara göre 2 kat daha fazla uyku apnesine sahip olma riskindedir.
- Yaş. Uyku apnesi daha çok 60 yaş üzerindekilerde görülür.
- Aile Hikayesi.Ailenizde uyku apnesine sahip biri varsa daha fazla risk altındasınızdır.
- Alkol, sakinleştirici ve trankilizan tüketimi. Bunlar boğazınızda ki kasları gevşetir.
- Sigara kullanımı.Sigara kullananların 3 kat daha fazla uyku apnesi olma riski vardır.
- Burun tıkanıklığı. Eğer burundan soluk alırken zorlanma yaşıyorsanız, bu alerjik ve doğuştan da olabilir, diğer kişilere göre uyku apnesi yaşamanız yüksektir.
Merkezi Uyku Apnesi
- Erkek Cinsiyet. Erkekler daha yüksek oranda uyku apnesi olur
- Yaşlılık. 65 yaş üzerindekiler merkezi uyku apnesi riskindedirler.
- Kalp Bozuklukları.Atriyal fibrilasyon ve kalp yetersizliği olanlarda merkezi uyku apnesi olma riski vardır.
- Felç veya beyin tümörü.Bu durumlarda uyku apnesinin tetikleyicisidir.
Uyku Apnesi Komplikasyonları
- Yüksek tansiyon ve kalp problemleri
- Gün boyunca yorgunluk, işyeri ve trafik kazalara neden olma
- Karaciğer problemleri, şeker hastalığı,
- Uyku yoksunluğu yaşayan sevdikleriniz,
- Sinirlilik, depresyon, cinsel güçte azalma, isteksizlik.
Uyku Apnesi Testleri ve Teşhisi
Doktorunuza gittiğinizde size bir uyku merkezine yönlendirebilir. Burada bir gece kalarak test cihazlarıyla gözlenirsiniz. Burada solunumunuz ve diğer vücut fonksiyonlarınız ölçülür ve değerlendirilir.
Nokturnal Polisomnografi. Bu teste kalp atımlarınız, akciğer ve beyin aktivitesi, solunum aralıkları, kol ve ayak hareketleri ve uyurken ki kan oksijen düzeyiniz ölçülür.
Uyku Apnesi Tedavisi
- CPAP (Sürekli Pozitif Havayolu Basıncı) . Eğer ileri düzey uyku apneniz var ise uykunuzda burnunuza taktığınız ve hava basıncı veren bir maske kullanabilirsiniz. CPAP (Sipap) ile yukarı havayolunuz sürekli açık kalır ve horlama ile apneyi önler.
- Cerrahi. Eğer CPAP tedavisi başarısız olursa cerrahi müdehale uygulanır.
Evde Uygulanabilecek Tedaviler
- Kilo vermek
- Spor
- Alkolü,sakinleştiricileri ve uyku haplarını kesmek
- Yan tarafınıza doğru veya yüzü koyun uyuyarak sırt üstü yatmayı engelleyin
