Anoreksiya

Anoreksiya Nevroza Nedir? Anoreksiya Nevroza, insanların kilolarını ve yediği yemekleri takıntı haline getirdikleri bir yeme bozukluğudur. Anoreksiya Nevroza rahatsızlığı olan kişiler yaşlarına ve boylarına göre daha az kiloya düşmeye çalışırlar. Kilo almayı engellemek veya kilo vermeyi devam ettirmek için Anoreksiya Nevrozası olanlar kendilerine açlık çektirir.

Anoreksiya Nevroza yemek yemek hakkında değildir. Duygusal problemler ile başa çıkmanın sağlıksız bir yoludur. Anoreksiya Nevroza’nız varsa ince olmak ile kendinizi beğenmek eşdeğerdir.

Anoreksiya Nevroza’nın üstesinden gelmek zor olabilir. Fakat tedavi ile kendinizi tanıma yetisi kazanabilir ve eski sağlıklı alışkanlıklarınıza dönebilirsiniz.

Anoreksiyanın Belirtileri

Fiziksel Belirtileri

• Aşırı kilo kaybı
• İnce görünüm
• Anormal kan sayımı
• Yorgunluk
• Uykusuzluk
• Baş dönmesi ve bayılma
• Maviye dönen parmaklar
• İnceleşen,kırılan ve dökülen saçlar
• Adet düzensizliği
• Kabızlık
• Kuru cilt
• Soğuğa duyarlılık
• Düzensiz kalp ritmi
• Düşük tansiyon
• Dehidtasyon
• Osteoporoz (kemik erimesi)
• Kollarda ve ayaklarda şişme

Duygusal Belirtileri

• Yemek yemeyi reddetmek
• Açlığı inkar etmek
• Kilo almaktan korkmak
• Yemek yediğine dair yalan söylemek
• Aşırı spor
• Kendini tatsız hissetmek
• Sosyal geri çekilme
• Asabiyet
• Depresyon
• Zayıflama hapı kullanımı

Doktorunuza Ne Zaman Başvurmalısınız?

Diğer yeme bozuklukları gibi Anoreksiya’da sizin hayatınıza mal olabilir. Yukarıdaki belirtilerden bir kaçını yaşıyorsanız bir yeme bozukluğunuz var demektir ve yardım almlısınız. Eğer anoreksiyayı sevdiklerinizden saklıyorsanız güvendiğiniz birine anlatmayı deneyin.

Eğer sevdiğiniz birinin anoreksiyası olduğunu düşünüyorsanız aşağıdaki belirtileri gözlemleyin:

• Yemek öğünlerini atlamak
• Yemek yememek için bahane uydurmak
• Sadece belirli yemekleri yemek. Ör:kalorisi az ve yağsız
• Katı yemek yeme ritüelleri uygulamak. Ör:yemeği küçük dilimlere bölmek veya yemeği çiğnedikten sonra dışarı tükürmek.
• Başkaları için yemek pişirmek fakat yemeyi reddetmek.
• Sürekli tartıya çıkmak.
• Sürekli ayna karşı geçerek değişiklik gözlemlemek.
• Kilolu olmaktan şikayet etmek
• Dışarıda yemek yememek

Ne yazık ki anoreksiyası olan kişiler genellikle tedaviyi istemezler. İnce olmak sağlıklarından önce gelir. Eğer sevdiğiniz birisinde belirti gözlemlerseniz bir doktora görünmesi konusunda akıl verin.

Anoreksiyanın Sebepleri

Anoreksiyanın neden olduğu bilinmemektedir. Diğer birçok hastalık gibi biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir.

• Biyolojik Sebepler. Genetik nedenlerden dolayı kişiler Anoreksiya olabilir. Bazı kişiler genetik olarak anoreksiyaya sebep olabilecek mükemmeliyetçi, duygusal, sabırlı özellikleri taşıyor olabilirler.
• Psikolojik Sebepler. Bazı duygusal karakteristikler Anoreksiya’ya sebep oluyor olabilir. Genç kızla, katı diyetlere uymak ve yemeyi reddetmek için obsesif-kompulsif özellikler gösteriyor olabilir.
• Çevresel Sebepler. Modern batı kültürü zayıf olmayı vurgular. Medya zayıf modelleri ve aktörleri gösterir. Başarı zayıf olmak ile özdeşleştirilmiştir. Çevre baskısı zayıf olma isteği oluşturuyor olabilir. Özellikle de genç kızlar üzerinde.

Risk Faktörleri

• Bayan olmak. Anoreksiya genç kızlarda daha yaygındır.
• Genç yaş. Anoreksiya yaşı genç olanlarda daha yaygındır.  Yine de her yaşyan insan da görülebilir.
• Genetik. Bazı genetik özellikler Anoreksiyaya yatkınlık sağlayabilir.
• Aile Geçmişi. Birinci derece akrabanızda Anoreksiya Nevroza varsa.
• Kilo Değişimleri. Birkişi kilo verdiğinde çevresinden olumlu yorumlar almaya başlar. Kilo aldığında ise bu yorumlar negatife döner. Bu yorumlar kişiyi aşırı kilo vermeye yönelik diyetlere zorlayabilir.
• Geçiş dönemleri. Okul,ev,iş,ilişki sonları, sevdiğiniz birinizi kaybetmek duygusal bir stress getirebilir ve Anoreksiyayı tetikleyebilir.
• Spor, iş ve sanatsal aktiviteler. Sporcular, aktörler, ünlüler ve modeler anoreksiyaya yüksek risk taşırlar.   
• Medya ve Toplum. Televizyonlarda ve moda dergilerinde ince modeller ve aktörlerin resimleri olur. Aslında ortalama toplumu yansıtmayan bu kareler zayıf olmayı popülerlik ve başarı ile ilişkilendirebilirler.

Anoreksiyanın Komplikasyonları

Anoreksiya’nın bir çok komplikasyonu vardır. Ciddi durumlarda ölümcül olabilir. Ölüm ani olabilir –kişi çok fazla kilo vermemiş olsa dahi, anormal kalp ritmi (aritmi) veya elektrolit dengesizliğinden (vücudunuzda sıvıları dengeleyen sodium,potasyum ve kalsiyum) ölebilir-

Anoreksiya’nın Komplikasyonları

• Ölüm
• Anemi
• Kalp problemleri –anormal kalp ritmi, kalp krizi, mitral valf prolapsı)
• Kemik kaybı, ileride yaşanabilecek kırıklar
• Bayanlarda adet düzensizliği
• Erkeklerde düşük testesteron
• Gastrointestinal problemler -kabızlık, şişkinlik, bulantı –
• Elektrolit anormallikleri, (kanda düşük potasyum,sodium ve klorid)
• Böbrek problemleri

Eğer anoreksiyası olan kişi ciddi biçimde dengesiz beslenirse, beyin,kalp ve böbrekler dahil olmak üzere vücudun her organı zarar görebilir. Anoreksiya kontrol altına alınsa bile bu zarar tamamiyle eskisine döndürülemeyebilir.

Fiziksel komplikasyonların yanında anreksiyası olan kişiler mental bozukluklarda yaşayabilirler. Bunlar:

• Depresyon
• Anksiyete bozuklukları
• Kişilik bozuklukları
• Obsesif-Kompulsif Bozukluk
• Madde bağımlılığı

Anoreksiya Testleri ve Teşhisi

Bu muayene ve testler genellikle

• Fiziksel muayene. Boyunuzu ve kilonuz ölçülerek; nabzınız, tansiyonunuz ve ateşiniz ölçülür. Cildiniz ve tırnaklarınız da kuruluk var mı bakılır.
• Laboratuar Testleri. Bu testler tam kan sayımı, ve elektrolit dengesi ve protein ölçümü için spesifik testleri içerebilir. Ayrıca karaciğer, böbrek, tiroid fonksiyon testleri de istenebilir.
• Fiziksel değerlendirme. Bir doktor veya psikolog, düşünceleriniz, duygularınız ve yeme alışkanlıklarınız hakkında sorular sorabilir.
• Diğer incelemeler. Kırık kemikler, pnömani ve kalp problemleri için röntgen. Kalp ritmi anormallikleri için elektrokardiyogram. Kemik sağlığına bakmak için kemik yoğunluğu testi (kemik dansitometre). Vücudunuzun ne kadar enerji harcadığına bakmak için testler.

Anoreksiya Tedavisi ve İlaçlar

Anoreksiyanız varsa bir çok tedaviye ihtiyacınız olabilir. Eğer hayati tehlikeniz varsa yoğun bakımda dahi tedavi görebilirsiniz.

Tıbbi Tedavi: Anoreksiyanın yol açabileceği sebeplerden dolayı hayati belirtileriniz, hidrasyon seviyeniz ve elektrolit seviyeniz takip edilmek zorunda kalınabilir. İleri durumlarda anoreksiyası olan bireyler tüp yardımıyla burundan beslenmek zorunda kalabilirler.

Sağlıklı kiloya yeniden ulaşma: Tedavinin amacı size yeniden sağlıklı olacağınız kiloya ulaştırmaktır. Bir yeme bozukluğundan kilo almadan kurtulamazsınız. Bir psikolog yardımıyla sağlıklı kilonuza kavuşabilirsiniz. Bir diyetisyen sizin için sağlıklı beslenme listesi oluşturacaktır. Aileniz de yeme alışkanlıklarınızı düzenlemek için size yardımcı olabilir.

Psikoterapi: Bireysel, aile ile katıldığınız veya grup terapilerinin hepsi faydalıdır.

İlaçlar: Anoreksiyayı tedavi etmek için üretilen spesifik ilaçlar yoktur çünkü kesin olarak çalışıp çalışmadıkları bilinmemektedir. Fakat, antidepresanlar ve diğer psikoterapi ilaçları sahip olduğunuz mental bozukluklar için kullanılabilir, depresyon ve anksiyete gibi.

Hastaneye yatma: Acil psikolojik durumlarda veya yemeyi reddediyorsanız hastaneye yatmanız gerekebilir.

Anoreksiya Tedavisinde karşılaşabilinecek zorluklar: Bazı anoreksiya durumları diğerlerinden daha zorludur. Anoreksiya tedavisinin en büyük zorluğu kişilerin tedavi olmak istememesidir, tedaviye ihtiyaçları olmadığını ve herşeyin kontrolleri altında olduğunu söyleyebilirler. Bazı kişiler anoreksiyayı bir hastalık olarak görmez ve bir çeşit hayat biçimi olduğunu söylerler.

Anoreksiyanın üstesinden gelmek istiyor olsanız bile bu zor olabilir. Anoreksiya sürekli dikkat etmeniz gereken, ömürlük bir durumdur. Atlattıktan sonra stresli zamanlarda yeniden başlayabilir. Örneğin, hamileliğiniz esnasında anoreksiya belirtileri yok olabilir fakat doğumdan sonra yeniden başlayabilir. Stresli zamanlarda psikoterapik yardım almanız iyi olabilir.

Yaşam Tarzı ve Ev Tedavileri

Anoreksiyanız varsa kendi kendinizi tedavi etmek zor olabilir. Profesyonel tedavinin yanında aşağıdaki adımları takip edin:

• Tedavi planınıza uyun. Terapi seanslarını kaçırmayın ve yeme zamanlarınızı atlamayın.
• Uygun vitamin ve mineral destekleri için doktorunuza danışın. İstekli yiyemiyorsanız bu bir mineral eksikliğinden olabilir.
• Kendinizi izole etmeyin. Aileniz ve arkadaşlarınız sizi görmek ve sağlığınıza kavuşmanızı stiyorlarsa onları görmezden gelmeyin. Onların size kalpten desteklediğine inanın.
• Tartıya çıkma ve aynaya bakma isteğinizi durdurun. Bu alışkanlıklar sizin yeniden yemek yemeyi reddetmenize sebep olabilir.

Alternatif Tıp

Henüz bir çalışma olmasa dahi akupunktr, masaj, yoga ve meditasyonu deneyebilirsiniz.