Astım Nedir? Astım, solunum yollarınızın daraldığı, şiştiği ve ekstra mukus oluşturduğu bir hastalıktır. Bu durumlar soluk alma vermenizi zorlaştırır ve öksürmeyi, hırıltıyı ve kısa soluk alıp vermeyi tetikler.
Astım bazı bünyeleri çok az etklerken bazıları için büyük bir problem olabilir. Günlük aktiviteleri etkilerken ciddi astım atakları yaşanabilir.
Astım, tedavi edilemez fakat belirtileri azaltılabilir. Astım zamanla değişebildiğinden doktorunuzla sürekli irtibatta olarak belirtileri paylaşmalısınız.
Astım'ın Belirtileri
Astım’ın belirtileri kişiden kişiye değişir. Belirtileri günlük hayatta az yaşarken, aktiviteler esnasında daha yoğun veya her zman aynı şekilde yaşıyor olabilirsiniz. Bu belirtiler:
- Soluk alıp vermenin kısalması
- Göğüs sıkışması veya acı
- Öksürme, soluk alıp verme kısalması nedeniyle uyumada güçlük
- Soluk verirken ıslık veya hırıltılı ses
- Soğuk algınlığı veya grip olduğunuzda öksürük ve hırıltı atakları
Bazı kişilerde astım çevreye bağlıdır:
- Spor yapmaya bağlı astım, hava soğuk ve kuruysa ciddileşir
- İşe bağlı astım, kimyevi kokular, gaz ve tozdan dolayı olur
- Alerjiye bağlı astım, polen, hayvan tüyü veya parfim kokusuna karşı olabilir
Astım'ın Nedenleri
Neden bazı insanların astım olup diğerlerinin olmadığı belli değildir fakat çalışmalar çevresel ve genetik etkilerden dolayı olabileceğini söylemektedir.
Astımı tetikleyenler:
- Hava yoluyla gelen alerjenler. Polen, hayvan tüyü, toz gibi
- Bazı yiyeceklere karşı alerji
- Solunum yolu enfeksiyonları
- Fiziksel aktivite
- Soğuk hava
- Hava kirliliği, duman
- İlaç kullanımı
- Duygular ve stress
- Gastroesofagal Reflü hastalığı(GERD)
- Bazı kadınlarda adet döngüsü
Astım'ın Risk Faktörleri
Bazı nedenler astım olmanıza sebep olabilir.
- Kan bağı. Ebeveynlerinizin veya kardeşlerinizin astım olması.
- Başka bir alerjinizin olması.
- Kilolu olmak
- Sigara içmek
- Sigara dumanına maruz kalmak
- Size hamileyken annenizin sigara içmesi
- Egsoz dumanına veya çevre kirliliğine fazlaca maruz kalmak
- İş yerinde kimyasal kokulara maruz kalmak
- Düşük doğum kilosu
Astım'ın Testleri ve Teşhisi
Akciğer Fonksiyonunuzu ölçen testler
- Spirometre: Bu test bronşiyal tüplerinizde ki daralmaları, ne kadar hava çekebildiğinizi ne kadar hızlı havayı geri verdiğinizi ölçerek yapar.
- Pik akış ölçer: Ne kadar güçlü üfleyebildiğinizi ölçer. Ölçümlere göre zayıf çıkarsa astımınızın ilerlediğinin br göstergesidir.
- Metakolin testi: Metakolin bir astım tetikleyicisidir ve solunduğunda astım belirtileri gösterirseniz astımınız var demektir.
- Röntgen: Bir göğüs röntgeni ile akciğerleriniz sinüsleriniz incelenebilir.
Astım'ın Tedavisi
Astımı önleme ve uzun dönemde kontrol altına altına ana hedef olmalıdır. Tedavi süresince astımınızı nelerin tetiklediğini öğrenmeli ve onları engellemenin yollarını aramalısınız. Ani astım ataklarında inhaler kullanmanız gerekebilir. Uzun dönem tedavi için ise doktorunuz kortikosteroidli inhaler verebilir. Detaylı bilgi için lütfen doktorunuza danışın.
