Beyin Tümörü

Beyin Tümörü Nedir? Beyin Tümörü, Anormal hücrelerin beyinde bir araya gelerek oluşturduğu kitledir. Birçok çeşit beyin tümörü vardır. Kimisi iyi huylu, kimisi kötü huylu olabilir. Beyin tümörünün başlangıcı beyinde olabilir ya da vücudun diğer bölgelerindeki kanserin sıçramasıyla beyine yayılabilir.

Bu tümörlerin tedavi seçenekleri tümörün türüne, büyüklüğüne ve yerine bağlıdır.

Beyin Tümörü Belirtileri

Belirtiler tümörün büyüklüğüne, yerine ve büyüklük oranına göre çeşitlilik gösterebilir.

• Baş ağrılarının türünde değişiklik
• Baş ağrılarının sıklığının artması ve ağırlaşması
• Nedeni açıklanamayan mide bulantısı ve kusma
• Görme bozukluğu, bulanık ve çift görme ya da çevresel görme kaybı
• Dengede durmada güçlük
• Konuşmada güçlük
• Günlük olaylarda karmaşıklık
• Kişilik özelliklerinde değişmeler
• Hastalık nöbetlerinin görülmesi
• Duyma güçlüğü

Beyin Tümörünün Sebepleri

a.Beyinde oluşan tümörler:

Beyni çevreleyen zarlarda, kafa sinirlerinde ve hipofiz bezinde ya da epifiz bezinde başlayabilir. Normal hücrelerin DNAlarında mutasyonlar olması sonucu tümörler oluşmaya başlayabilir. Bu mutasyonlar hücrelerin büyümesini ve çoğalmasını sağlar ve sağlıklı dokunun ölümüyle yaşamaya devam ederler, böylece tümör kitlesi oluşur.

İkincil beyin tümörlerine göre daha az görülürler. Farklı çeşitlerde birincil tümörler görülebilir ve bulundukları yere göre isimlendirilirler:

• Akustik nöroma
• Glioblastoma: Glia hücrelerinde
• Ependimoblastoma
• Medullablastoma
• Menenjiyom
• Pineoblastoma

b.Vücudun başka bir yerinde oluşup beyne sıçrayan tümörler:

Tümörlerin vücudun başka bir yerinden beyne yayılması sonucu oluşan beyin tümörleridir. Kanser geçmişi olan insanlarda görülme ihtimali daha fazladır.

Birincil tümörlere göre daha fazla görülebilir. Her kanser beyne sıçrayabilir fakat daha yaygın olarak:

• Göğüs kanseri
• Kolon kanseri
• Böbrek kanseri
• Akciğer kanseri
• Melanoma görülür.

Beyin Tümörünün Risk Faktörleri

• Yaş: Yaş arttıkça risk artmaktadır. Her yaşta ortaya çıkabilir. Belli çeşit beyin tümörleri çocuk yaşlarda da görülebilmektedir.
• Radyasyona maruz kalma:  İyonize edici radyasyona maruz kalan insanlarda beyin tümörü görülme riski fazladır. İyonize edici radyasyon kanseri tedavi eden radyasyon terapide ve atom bombasında kullanılmaktadır. Radyasyonun daha yaygın kullanılan çeşidi olan elektromanyetik alanın beyin tümörü oluşumuna etkisi henüz kanıtlanmamıştır.
• Kimyasala maruz kalma: İş yerinde bazı kimyasallara maruz kalan insanlarda görülme riski daha fazladır.
• Ailenin beyin tümörü geçmişi: Genetik sendromların aile geçmişi beyin tümörü riskini arttırır.

Beyin Tümörünün Komplikasyonları

• Güçsüzlük: Beyin tümörü beynin herhangi bir yerinde hasara yol açabilir. Beyinde gücün kontrolünü ya da kol ve bacak hareketini sağlayan hareketin kontrolünü sağlayan bölgede görülürse bu görevlerde güçsüzlük olabilir. Beyin tümöründen kaynaklanan güçsüzlük inmenin sebep olduğu güçsüzlüğe benzerlik göstermektedir.
• Görüşte değişiklik: Gözü ya da beynin görmeyle ilgili kısmını bağlayan sinirlere tümörün zarar vermesiyle görmede çift görme veya görüş alanının daralması gibi problemler oluşabilir.
• Baş ağrıları: Beyin tümörü beyinde baskıya sebep olur, bu sebeple baş ağrıları görülür. Baş ağrılarına mide bulantısı ve kusma da eşlik edebilir. Baş ağrıları tümörden veya tümör yüzünden beyindeki sıvı akışının engellenmesi sonucu ortaya  çıkabilir.
• Kişilik değişimleri: Beynin belli bölümlerindeki hasar davranış değişimlerine sebep olabilir.
• Duyma kaybı: Tümör, akustik nöroma gibi duyma sinirlerini de etkileyebilir.
• Hastalık nöbeti: Beyindeki hasar sonucu hasta nöbet geçirebilir.

Beyin Tümörünün Teşhisi

Eğer beyin tümörünüz olduğundan şüpheleniliyorsa, doktorunuz bazı testler önerebilir:

• Nörolojik sınav: Nörolojik bir sınav görme, işitme, denge, koordinasyon ve reflekslerini kontrol eder. Bir veya birden fazla alanda zorluk çekmeniz, beyin tümörünün beyninizin hangi bölümlerinin hasar gördüğüyle ilgili ipucu verebilir.
• Tanısal görüntüleme: Manyetik rezonans ile görüntüleme (MR) beyin tümörlerini teşhis etmede yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Bazı durumlarda MR’ dan önce kolunuzdaki bir damardan renkli bir sıvı enjekte edilebilir. Bazı farklı MR teknikleri (Fonksiyonel MR, Perfüzyon MR ve manyetik rezonans spektroskopisi gibi.. ) ; doktorunuzun tümörünüzü ve planlı tedavi yöntemini belirlemek için yardımcı olabilir. Diğer görüntüleme testleri; bilgisayarlı tomografi (CT) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) içerebilir.
• Vücudun diğer bölgelerinde kanseri bulmak için testler: Eğer beyin tümörünüzün; vücudunuzun başka bir yerinde oluşan ve beyninize daha sonradan yayılan bir tümör olduğundan şüpheleniliyorsa, doktorunuz kanserin nereden köken aldığını belirlemek için bazı testler önerebilir. Örneğin; akciğer kanserini bulmak için CT taraması yapılabilir.
• Biyopsi: Biyopsi beyin tümörünü çıkarmak için bir ameliyat kapsamında, ya da bir iğne kullanılarak yapılabilir. Stereotaktik iğne biyopsisi, kapsamlı bir operasyonla, beynin içindeki zarar görmüş ya da ulaşması zor hassas bölgelerdeki beyin tümörleri için kullanılır. Beyin cerrahınız; matkapla kafatasının içine çapak deliği olarak adlandırılan küçük bir delik açar, daha sonra buradan ince bir iğne sokulur. İğne, beynin sürekli yenilenen CT ve MR taramalarıyla alınacak dokuya yönlendirilir ve iğneyle doku alınır. Biyopsi daha sonra mikroskop altında incelenir ve kötü huylu kanser mi yoksa iyi huylu kanser mi olunduğu araştırılır. Bu bilgiler tedaviyi yönlendirme de yardımcı olur.

Beyin Tümörünün İlaçları ve Tedavisi

Beyin tümörü için seçilecek tedavi; tümörün boyutuna, yerine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Doktorunuz size en uygun tedaviyi belirleyecektir.

a.Ameliyat

Tümörünüz, operasyon için erişilebilir bir yerde bulunuyorsa, doktorunuz mümkün olduğunca tümörü çıkarmak için çaba sarf edecektir. Bazı durumlarda, tümörler cerrahi olarak çıkarılması kolay beyin dokularında ve küçük boyutlarda olurlar. Diğer durumlardaysa tümörler hassas olan çevre dokulardan kolay ayrılmaz ve ameliyat riskli bir hale gelebilir. Bu gibi durumlarda doktorunuz güvenli bir biçimde tümörün mümkün olduğu kadar fazlasını çıkaracaktır. Beyin tümörünüzün bir kısmını almak bazı belirti ve semptomları azaltmaya yardımcı olabilir. Bazı durumlardaysa biyopsi sadece tanıyı doğrulamak için alınır.

Beyin tümörünü çıkartmak için yapılan ameliyatlar enfeksiyon kapma ve kanama gibi riskler taşır. Diğer riskler ise tümörün beyninizin neresinde olduğuna göre değişir. Örneğin; tümör gözünüzle ilgili fonksiyonların gerçekleştirildiği yerle bağlantılı ise, bu ameliyat görme kaybı riski taşıyabilir.

b.Radyasyon Tedavisi

Radyasyon tedavisi, tümör hücrelerini öldürmek için, paroton ya da X-ışınları gibi yüksek enerjili ışınları kullanır. Radyasyon tedavisi genellikle vücudunuzun dışında olan bir makineyle yapılır (eksternal radyasyon), çok nadir de olsa radyasyon beyin tümörüne yakın bir yerde vücudunuzun içinden (brakiterapi) de verilebilir.

Eksternal radyasyon beyninizde sadece tümörün olduğu alana ya da tüm beyne uygulanabilir. Tüm beyne uygulanan radyasyon tedavisi, genellikle yayılan tümörlerde tedavi olarak kullanılır.

Radyasyon tedavisinin yan etkileri aldığınız radyasyon tipine ve dozuna bağlı olarak değişir. Genel olarak etkileri; yorgunluk, baş ağrısı ve deride tahrişe neden olabilir.

c.Radyocerrahi

Stereotaktik radyocerrahi geleneksel anlamda bir cerrahi biçimi değildir. Radyocerrahi,  lazer ışınlarını kullanarak küçük alanlarda olan tümör hücrelerini öldürebilir. Radyasyon ışınları tek tek ele alındığında çok da güçlü değildir, fakat yoğunlaşınca tümör hücrelerini öldürebilir.

Radyocerrahi genellikle bir kere yapılır ve çoğu durumda hasta evine aynı gün içerisinde gönderilir. Yan etkileri ise baş ağrısı, yorgunluk ve mide bulantısı olabilir.

d.Kemoterapi

Kemoterapide tümör hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanılır. Kemoterapi ilaçları hap şeklinde ya da damardan enjekte edilerek hastaya verilir. Beyin tümörlerini tedavi etmek için en sık kullanılan kemoterapi ilacı hap olarak alınır. Birçok kemoterapi ilacı mevcuttur ve kanser tipine bağlı olarak farkı çeşitleri kullanılabilir.

Kemoterapi ameliyat sırasında da yapılabilir. Beyin tümörünüzün tamamı ya da bir kısmının alınmasından sonra o bölgeye disk şeklinde bir plaka yerleştirilebilir. Bu diskler ilerleyen günlerde yavaş yavaş kemoterapi ilacı bırakır.

Kemoterapide yan etkiler aldığınız ilacın tipine ve dozuna bağlıdır, bulantı, kusma ve saç dökülmesine neden olabilir.

e.Hedeflenmiş İlaç Tedavisi

Hedeflenmiş ilaç tedavileri kanser hücrelerinin içinde bulunan belirli anormalliklere odaklanır. Bu anormallikler bloke edilerek, hedeflenen ilaç tedavileri kanser hücrelerinin ölmesini sağlayabilir.

Glioblastoma olarak isimlendirilen beyin kanserini tedavi etmek için genellikle Avastin kullanılır. Damar yoluyla hastaya verilen bu ilaç, tümöre olan kan akışını yeni kan damarı oluşturmayı durdurarak keser ve tümör hücrelerini öldürür.

Hedeflenmiş ilaç tedavisinde kullanılan Evorelumus,  tüberoz skleroz adı verilen genetik bir bozukluğu olan kişilerde, iyi huylu beyin tümörü tedavisi için kullanılır. Evorelumus, kanser hücrelerinin büyümesini sağlayan hormonu bloke eder.

Rehabilitasyon Sonrası Tedavi:

Beyin tümörleri; motor becerileri, konuşma, görme ve düşünmeyi kontrol eden beyinin bölümlerinde hasara yol açabileceği için, rehabilitasyon tedavinin bir parçası olabilir. Doktorunuz şunları tavsiye edebilir:

• Fizik tedavi, kayıp motor becerilerinizi ya da kas gücünüzü yeniden kazanmanıza yardımcı olabilir.
• Eğer konuşma zorluğunuz varsa, konuşma zorlukları uzmanları ile terapi yardımcı olabilir.
• Okul çağındaki çocuklar için ders çalışmak, çocukların kendi hafızalarıyla başa çıkmalarına ve düşünmelerine yardımcı olabilir.

Beyin Tümörünün Alternatif Tedavisi

Beyin tümörleri için araştırılan alternatif tedaviler azdır. Hiçbir alternatif tedavinin beyin tümörünü tedavi ettiği kanıtlanmamıştır. Ancak, beyin tümörünün tedavilerinde meydana gelen yan etkilerle başa çıkmanıza yardımcı olabilir. Seçenekleriniz hakkında doktorunuzla konuşun.

Size yardımcı olabilecek başlıca alternatif tedavi yöntemleri:

• Akapuntur
• Hipnoz
• Müzik terapisi
• Gevşeme egzersizleri
• Meditasyon