Artrit (Eklem Yangısı) Nedir? Artrit (eklem yangısı), eklemlerde ağrı, şişlik, kızarıklık ve/veya ısı artışının olduğu bir klinik durumdur. Bu durum tek eklemde olabildiği gibi birden çok eklemde de görülebilir. Diz, dirsek, el ve ayak bileği, kalça eklemleri gibi büyük eklemleri tutabildiği gibi parmak eklemleri gibi küçük eklemleri de tutabilir. Artrit, enfeksiyona ve romatizmal hastalıklara bağlı olarak gelişebildiği gibi pek çok sistemik hastalığın bulgusu da olabilir.
Artritin Nedenleri
1. Enfeksiyona bağlı artritler: Bakteriyel veya viral bir etkenin eklemi tutması ya da bakteriler veya virusların yaymış olduğu toksin denilen maddelerin yaptığı yangıya bağlı olarak eklemlerde gelişen reaksiyona artrit denilir.
2. Romatizmal hastalıklara bağlı:
a. Akut romatizmal ateş (ARA),
b.Juvenil idiopatik artrit,
c. Sistemik lupus eritematozus (SLE),
d. Henoch-Schönlein purpurası,
e. Behçet hastalığı,
f. Kawasaki hastalığı,
g. Dermatomiyozitis,
h. Ailevi Akdeniz Ateşi: Özelikle Türkler, Yahudi, Arap ve Ermenilerde görülen genetik bir hastalıktır. En belirgin özeliği tekrarlayan ve bir kaç gün sürüp geçen ateş, karın ağrısı atakları olmakla beraber yine tekrarlayan gelip geçici eklem ağrısı ve artrit hastalığın bulgularındandır.
3. Travmaya bağlı artrit
4. Diğer nedenler
a. Lösemiler, lenfomalar
b. Orak hücreli anemi
c. İnflamatuvar bağırsak hastalıkları (ülseratif kolit, chron hastalığı=rejional enterit)
Artritin Belirti ve Bulguları
Artritin tanımında da belirtildiği gibi eklemlerde ağrı, şişlik ve kızarıklık ve/veya ısı artışı söz konusudur. Neden olan hastalığa bağlı olarak deride döküntü, yüksek ateş, halsizlik, kilo kaybı, karın ve göğüs ağrısı, solukluk, karaciğer ve dalak büyüklüğü gibi ek klinik bulgular da görülebilir.
Artritin Teşhisi
Artritin tanısında klinik belirti ve bulgular ön plandadır. Artiritin bir çok nedeni olduğu için tanıda altta yatan hastalığın belirti ve bulguları da göz önüne alınmalıdır.
Kan tetkikleri ve spesifik romatizmal tetkikler (Sedim,CRP,RF,vb.) eklem aralığından sıvı alıp sıvının incelenmesi artritin alt yatan nedeninin bulunmasında yardımcıdır. Ayrıca gerektiğinde eklemin radyolojik yönden değerlendirilmesi önemlidir.
Artritin Tedavisi
Artritin tedavisi altta yatan hastalığa bağlı olarak değişmektedir. Örneğin bakterilerin eklemi tutması ile oluşan artritte ajana yönelik antibiyotik tedavisi gerekirken romatizmal hastalıklara bağlı artritlerde romatizmayı baskılayıcı çeşitli ilaçlar kullanılır. Hastayı rahatlatmak ve artritteki yangıyı baskılamak için ağrı kesicilerde kullanılır. Ancak tedavide ağrı kesiciler dikkatli ve hekimin tavsiye ettiği sürelerde kullanılmalıdır. Kalıcı değişiklik riski olan uzun süreli bir hastalığa bağlı artritlerde ağrısız dönemde yapılacak olan fizik tedavi programları ve egzersizler, kalıcı değişiklikleri önlemede oldukça önemlidir.
Artritin Klinik Seyri
Altta yatan hastalığa bağlı olarak eklemlerde kalıcı değişiklikler olabildiği gibi ataklar dışında tamamen normal de olabilir. Uzun süren artritler hastanın hareketlerini kısıtlar özelikle juvenile kronik artritte kalıcı eklem hasarına neden olabilir. Ağrıların sık ve hareketi kısıtlayıcı olması hastanın yaşam kalitesini de olumsuz etkiler.
