Kronik Ürtiker (Kurdeşen)

Kronik Ürtiker Nedir?

Ürtiker olarak da bilinen kronik ürtiker, ortaya çıkan ve kaybolan çeşitli boyutlu kabarmış, kırmızı veya beyaz kaşıntılı kabarcıkların olduğu durumdur. Ürtiker vakalarının çoğu birkaç hafta içinde veya daha az bir sürede geçerken, bazı insanlar için uzun vadeli bir sorun olabilir. Kronik ürtiker 6 haftadan daha fazla süren veya geçen ancak sürekli olarak tekrarlayan ürtiker olarak tanımlanır.

Kronik ürtikerin çoğu durumunda neden tam olarak belirlenememiştir. Bazı durumlarda, kronik ürtiker, tiroid hastalığı ya da lupus gibi altta yatan bir otoimmün hastalık ile ilişkili olabilir.

Kronik ürtikerin altta yatan nedeni genellikle tespit edilmezken, tedavi belirtilerle beraber yardımcı olabilir. Birçok kişi için, antihistaminik ilaçlar en iyi rahatlamayı sağlar.

Ürtiker Belirtileri Nelerdir?

Ürtiker genellikle:

• Küçük yuvarlak izler, halkalar olarak veya büyük ve şekil değiştirebilen gruplar olarak görünebilir.
• Kaşıntılı ve kırmızı kabarıklıklarla çevrili olabilir.
• Gruplar halinde ve genellikle yüzde, el ve ayaklarda meydana gelir.
• Birbirinden ayrı ürtikerler 30 dakikadan 36 saate kadar sürebilir. Bazı ürtikerler kaybolduğu için, yenileri ortaya çıkabilir.

Ayrıca kronik kurdeşen olan kişilerin yaklaşık yüzde 40'ında anjioödem vardır. İşaretler ve anjioödemin belirtileri, boğaz içinde, genital bölgede, ayaklarda, ellerde, dudak ve göz çevresinde meydana gelebilen cildin şişmesi veya kabarmasını içerebilir. Boğazın şişmesi nefes almayı zorlaştırabilir ve bu nedenle acil tedavi gerektirebilir. Anjioödem kurdeşenden daha az kaşıntı yapabilir, ancak ağrı veya yanmaya neden olabilir.

Belirtiler her zaman ortaya çıkmayabilir. Herhangi belirgin tetikleyici olmadan ortaya çıkıp yok olabilirler. Bazı insanlar için, belirli koşullar - Sıcaklık veya stres gibi - semptomları daha kötü yapabilir.

Ürtiker Sebepleri Nelerdir?

Kronik ürtiker, belirli hücrelerin (mast hücreleri), histamin ve diğer kimyasalları kan dolaşımınıza bıraktığı zaman tetikleyen derinin iltihaplanmasıdır. Kronik ürtikerin kesin nedeni tam olarak anlaşılmış değildir ve tetikleyicileri nedenleri belirlemek zor olabilir. Kronik ürtiker, bağışıklık sisteminin (otoimmün) neden olduğu ve tiroid hastalığı veya lupus gibi başka bir sağlık sorunu ile bağlantılı olduğu düşünülmektedir.

Nadiren, ilaca, gıdaya, gıda katkı maddelerine, böceklere, parazitlere veya enfeksiyona reaksiyon gösterme, kronik ürtikerin altında yatan bir neden olarak tanımlanır. Ancak çoğu durumda, semptomların test edilmesi ve görüntülenmesinden sonra bile, kronik ürtikerin nedeni asla tanımlanmaz. Sıcak, soğuk, basınç, güneş ışığı ya da diğer çevresel uyaranlar kronik ürtiker kötüleştirebilir. Aspirin, ibuprofen (Advil, Motrin, diğerleri) ve naproksen sodyum (Aleve, Anaprox, diğerleri) gibi bazı ağrı kesici ilaçlar, aynı zamanda kronik ürtikeri kötüleştirebilir.

Komplikasyonları Nelerdir?

• Kaşıntı. Kurdeşen ve anjiyoödem kaşıntı ve rahatsızlığa neden olabilir.
• Nefes alma zorluğu. Boğazın veya ağzın içinde şişlik olduğu zamanki gibi  daha ciddi vakalarda, komplikasyonlar bilinç kaybına yol açan, nefes darlığı içerebilir. Eğer boğazınızda şişiklik varsa, hemen doktora başvurun.
• Anafilaktik şok (anafilaksi). Kalp ya da ürtiker ve anjiyoödem ile ilişkili olabilen akciğerleri içeren ciddi bir alerjik reaksiyondur. Bronş kanallarınız daralır, nefes almak zordur, ve baş dönmesi ve muhtemel bilinç kaybı, hatta ölüme neden olan kan basıncınız düşer. Anafilaktik şok hızla oluşur ve acil tıbbi bakım gerektirir.

Tanısı ve Testleri Nelerdir?

Fiziki Muayene ve Tıbbi Geçmiş

Doktorunuz size birkaç soru soracaktır ve fiziksel egzersiz yapacaktır. Ayrıca doktorunuz:

• Aktivitelerinizi

• Kullandığınız herhangi bir ilaç ya da bitkisel takviyeleri
• Ne yiyip, ne içtiğinizi
• Ürtikerlerin nerede oluştuğunu ve bir ürtikerin ne kadar süre sürdüğünü takip etmek için sizden günlük tutmanızı isteyebilir.

Testler

Kronik ürtikerin altında yatan nedeni belirlemek her zaman mümkün olmasa da, doktorunuz semptomlara neden olan şeyleri mümkün olduğu kadarıyla öğrenmek isteyecektir. Belirtiler ve tıbbi geçmişinize bağlı olarak, doktorunuz sizden bir veya daha fazla test yaptırmanızı isteyebilir:

• Kan testleri. Doktorunuz proteinlerin ve belirli kan hücrelerinin seviyelerini ve fonksiyonlarını kontrol etmek için kan testi yaptırmanızı isteyebilir.
• Alerji testleri. Doktorunuz kurdeşene alerjik bir reaksiyonun neden olup olmadığını görmek için kan testi veya cilt testi yapabilir.
• Altta yatan koşullar ekarte etmek için testler. Kurdeşen, hepatit, lupus veya tiroid hastalığı gibi altta yatan bir sağlık durumunun ürtikere neden olmadığını kesinleştirmek için ek testler yaptırmanız gerekebilir.

Tedavisi ve İlaçları Nelerdir?

Kronik ürtiker için etkili bir tedavi bulmak zor olabilir. Eğer kronik ürtikerin altında yatan bir sağlık koşulu ise, bu koşul tedavi edildiğinde gelişme gösterebilir. Semptomlar, birçok kişide reçeteli ve reçetesiz ilaçlarla etkili bir şekilde tedavi edilebilir. Doktorunuzla beraber sizin için en uygun olan ilacı bulmaya çalışın. Eğer denediğiniz ilk ilaç semptomlarınızı geçirmiyorsa, doktorunuzla başka ilacı kullanmanız hakkında görüşün.

Oral Antihistaminikler

Bu ilaçlar semptomları engeller engeller, döküntünün altında yatan nedeni tedavi etmez. Antihistaminikler eski, birinci nesil ilaçlar ve yeni, ikinci nesil ilaçlar olarak ikiye ayrılır. Her kategori reçetesiz ve reçeteli ilaçlar içerir.

İkinci nesil, yeni antihistaminikler. Doktorunuz sizi  genellikle ilk-nesil antihistaminiklerden daha etkili ve daha iyi tolere edildiği için daha yeni, nonsedatif veya düşük sedatif antihistaminikler ile başlatabilir. Bunlar:

• Loratadin
• Feksofenadin
• Seritizin
• Levosetirizin
• Desloratadin

Birinci nesil, eski antihistaminikler. Nonsedatif antihistamin işe yaramazsa, doktorunuz bir ilk-nesil antihistaminik almanızı önerebilir. Bu antihistaminikler sizi uykulu hale getirebilir ve fiziksel koordinasyon gerektiren diğer görevleri yerine getirme yeteneğinize zarar verebilir. Bu nedenle, doktorunuz size yatmadan önce bu tür antihistaminik almanızı ve gündüz ikinci nesil bir ilaca geçmenizi tavsiye edebilir. Bu anthistaminler:

• Hidroksizin
• Difenhidramin
• Klorfeniramin

Hamile veya emziren iseniz, kronik bir sağlık sorununuz varsa, ya da başka herhangi bir ilaç alıyor iseniz  bu ilaçların herhangi birini almadan önce doktorunuza danışın.

Diğer İlaçlar

Eğer yalnızca antihistaminikler belirtileri hafifletmiyorsa, diğer olası tedaviler şunlardır:

• H-2 antagonistleri. Simetidin , ranitidin , nizatidin ve famotidin gibi ilaçlar, antihistaminikler ile birlikte kullanılabilir. Bu sınıftan bazı yaygın olan ilaçların yan etkileri gastrointestinalden baş ağrısı problemine kadar çeşitlilik gösterir.
• Oral kortikosteroidler. Prednizon gibi oral kortikosteroidler, şişlik, kızarıklık ve kaşıntıyı azaltmaya yardımcı olabilir  fakat ciddi yan etkilere neden olabileceğinden dolayı, genellikle şiddetli ürtiker veya anjiyo-ödem için  kısa vadeli şekilde kullanılır. Topikal kortikosteroidler genellikle kronik ürtiker için etkili değildir. Kortikosteroidler bağışıklık sisteminizi zayıflatabilir.
• Trisiklik antidepresanlar.Trisiklik antidepresan doksepin (Zonalon) antihistaminik özelliklere sahiptir ve kaşıntıyı rahatlatmaya yardımcı olabilir. Doksepin baş dönmesi veya uyuşukluğa neden olabilir.

Diğer ilaçların kronik ürtiker tedavisinde yararlı olup olmadığını belirlemek için halen çalışılmaktadır. Bu ilaçlar:

• Lökotrien değiştiriciler. Montelukast  ve zafirlukast, antihistaminikler ile birlikte kullanıldığında yararlı olabilen astım ilaçlarıdır. Bu ilaçların yan etkileri, davranış ve duygudurum değişikliklerini içerebilir.
• Siklosporin. Bu bağışıklık sistemi bastırıcısı belirtilerle yardımcı olabilir, ancak ciddi yan etkilere neden ve dikkatle takip edilmesi gerekiyor olabilir.
• Omalizumab. Bu ilaç, normalde, alerjik astım tedavisinde enjeksiyonla verilir. Antihistaminler tarafından yardımcı olunmayan otoimmün tepkisinden kaynaklanan kronik ürtikere sahip olan kişilere yardımcı olabilir. Sadece çok küçük çalışmalar tamamlanmış durumdadır, bu nedenle daha fazla klinik çalışmalara ihtiyaç vardır.

Nasıl Önlem Alınır?

• Bilinen tetiklemelerden kaçının. Bunlar belirli gıdalar veya gıda katkı maddeleri, alkol, ilaçlar, ya da aşırı sıcaklık, sıkı giysi ya da duygusal stres gibi durumları içerebilir.
• Bir günlük tutun. Ne zaman ve nerede ürtiker oluştuğunu, ne yediğinizi içeren bütün aktivitelerinizi takip edin. Bu, size ve doktorunuza tetikleri belirlemede yardımcı olabilir.
• Kurdeşeni tetikleyen ilaçlardan kaçının. Bunlar aspirin, ibuprofen, naproksen sodyum , kodein ya da fark ettiğiniz herhangi diğer ilaçlar ürtikerinizi tetikleyebilir.